პარიზის არქეოლოგიური საზოგადოებიდან დაბრუნებულ ექვთიმეს, რომელმაც ეს-ეს არის წაიკითხა საჯარო ლექცია კოლა ოლთისაისა და ჩანგლის არქეოლოგიური ექსპედიციის შესახებ, თვის „აპარტამენტში“, ეზოს ჭიშკართან, მდიდრულად მორთული ეტლი დაუხვდა
ექვთიმე კოჭლობით აუყვა კიბეს, კარი შეაღო და სტუმრებს მიესალმა, მეუღლემ სათითაოდ წარმოუდგინა სავარძელში მსხდომი ქალები:
-ქალბატონი სალომე ობოლენსკაია, ასული ნიკო მინდრელსკისა, შვილიშვილი სამეგრელოს დედოფლის ეკატერინე ჭავჭავაძისა: ეს ქალბატონი კი-ნინომ ხანდაზმულ ქალზე მიუთითა-ნაპოლეონ ბონაპარტის შორეული შთამომავალი, ქალბატონ ობოლენსკაიას ახლო ნათესავი- ჟოზეფინა მიურატისა გახლავთ.
-დიდი ხანია, მინდოდა , ბატონო ექვთიმე თქვენი ნახვა,- წამოიწყო სალომემ,-პირადად თქვენთან და საქართველოს ყოფილ მთავრობასთან დიდი მოსალაპარაკებელი საქმე მაქვს. მაგრამ სანამ მთავრობის წარმომადგენლებს ოფიციალურად მოველაპარაკებოდე, თქვენთან რჩევის მისაღებად ვარ მოსული და ვიმედოვნებ დამეხმარებით.
-ბრძანეთ, ქალბატონო, თუ რამ შემიძლია, მზად ვარ, გემსახუროთ!
-რამდენადაც გადმომცეს, საქართველოდან თქვენ ჩამოიტანეთ დიდძალი განძეული-ოქრო და ვერცხლი. თქვენ კარგად მოგეხსენებათ, ამ განძეულის დიდი ნაწილი მამაჩემის სასახლიდან , ზუგდიდიდან არის წამოღებული. ნუთუ მე, მამაჩემის კანონიერ მემკვიდრეს, რომელმაც დავკარგე მშობლები, ძმა, ქმარი, მამულ-დედული, სამშობლო, აქ შორეულ ქვეყანაში გადმოხვეწილს, არა მაქვს უფლება, ახლა მაინც მოვითხოვო ის, რაც აქამდე უნდა მიმეღო?
ექვთიმემ ყურადღებით, მაგრამ გაოცებით მოისმინა ქვრივის ნათქვამი და სახემოღუშულმა, ცოტა არ იყოს უხეშად ჰკითხა:
-რომელ მემკვიდრეობაზე ბრძანებთ თქვენ, ქალბატონო? ნუთუ დღემდე არ იცით, რომ სამეგრელოს სამთავრო ქონების მემკვიდრეობის უფლება დიდი ხანია დაკარგული გაქვთ?
-ვის აქვს უფლება მამის ქონება შვილს წაართვას? თუ ძალით მართმევთ, ესეც მინდა ვიცოდე. - მე არავის არ ვართმევ არაფერს. დავალებული მაქვს განძეულის დაცვა და ვიცავ კიდეც. რაც შეეხება თქვენი მამის ოჯახიდან ნივთების წამოღებას, ეს მთავრობის გადაწყვეტილებით მოხდა. არსებობს დეკრეტი, რომლითაც სამეგრელოს მთავრის ქონება სახელმწიფო კუთვნილებადაა გამოცხადებული. ეს არის ქართველი ხალხის კუთვნილება და ადრე თუ გვიან მასვე უნდა დაუბრუნდეს.
-რა ძალა აქვს მენშევიკური მთვრობის დეკრეტს, როცა თვითონ ეს მთვრობა აღარ არსებობს? მე ბატონ ჟორდანიას მოველაპარაკები და თუ ისიც ასეთ პასუხს გამცემს, სხვა რა გზა მაქვს, სასამართლოს მივმართავ, არ დავუშვებ, რომ ეს განძეული კერძო პირების გამდიდრების წყარო გახდეს!
- თქვენ რომ კარგად მიცნობდეთ, ასეთ სიტყვებს არ მაკადრებდით! ჩემს სახლში რომ არ ბრძანდებოდეთ, ღირსეულ პასუხს გაგცემდით, მაგრამ რაკი სტუმარი ბრძანდებით, რა გაეწყობა, თავი უნდა შევიკავო.
ამ სიტყვებით სტუმარ-მასპინძელი ერთმანეთს დაშორდნენ.
„განძეულის გუშაგი“-ელიზბარ უბილავა
„განძეულის გუშაგი“-ელიზბარ უბილავა